آیا حجاب از احکام قطعی اسلامی است یا یک رسم عربی است؟ برگرفته از کتاب شرح این هجران
بیشک حجاب از احکام قطعی اسلام است که در قرآن و روایات بر آن تأکید شده و در سیرۀ معصومان نیز بسیار اهمیت داشته است. حجاب پوشش فاخر است که با آن شخصیت و قداست زن حفظ ميشود. البته حجاب فقط پوشش نیست و در نحوۀ لباس پوشیدن خلاصه نميشود. حجاب ابعاد مختلفی دارد که یکی از آن¬ها رعایت پوشش اسلامی است. اما دامنۀ حجاب وسیع است و زن مسلمان ميکوشد از هرگونه حرکت سبک و محرکی دوری کند. خداوند در قرآن به زنان پیامبر ميفرماید در سخن گفتن چنان به نرمی سخن نگویید که آن کس که در دلش مرض است به شما طمع کند. بنابراین حجاب شامل رعایت پوشش، حرکات، سخن گفتن و هرگونه رفتار تحریک آمیز ميشود. اگر گوهر عفاف در وجود کسی باشد همۀ این امور را رعایت ميکند.
چرا باید زن مسلمان حجاب را رعایت کند؟
چون حکم خداست. به همان دلیل که باید نماز بخواند و روزه بگیرد و از مال حرام اجتناب کند، حجاب را هم باید رعایت کند. یک مسلمان همان¬طور که به نماز و روزه و دیگر احکام شریعت ملتزم است به حجاب هم ملتزم است و فرقی بین آن¬ها نیست. ارزش غایی در اینجا عفت و پاکدامنی است و حجاب راه حفظ عفت است. البته فواید و برکات فردی و اجتماعی حجاب بسیار است که بسط آن نیازمند مجالی وسیع است. حجاب در مصونیت زن، سلامت روانی و آرامش افراد و استحکام خانواده نقش مهمی دارد. باید افزود که حجاب تنها تکلیف زن مسلمان نیست، بلکه یکی از تکالیف است. شاخصۀ یک بانوی مسلمان فقط رعایت حجاب نیست، بلکه در کنار آن باید به دیگر فضائل اخلاقی و معنوی هم متخلق باشد و بکوشد از رذایل اخلاقی مثل حسد، کینه، بخل، حرص، تجمل، دنیا طلبی، چشم هم چشمی و غیبت هم اجتناب کند.
بی شک فاطمۀ زهرا (س) نمونۀ اعلای حجاب و عفاف بود، اما این تنها فضیلت آن حضرت نبود. او مثَل اعلای همۀ فضائل بود، از جمله عفاف. گاهی دیده ميشود تا وقتی سخن از حضرت زهرا طرح ميشود فقط به حجاب او توجه ميشود. بارها دیدهایم وقتی گزارشگران از بانوان و دختران دربارۀ حضرت زهرا سؤال ميکنند، آن¬ها در جواب ميگویند که ایشان الگوی ما است و ما باید از ایشان حجاب را بیاموزیم. گویی فضایل و کمالات آن حضرت در حجاب خلاصه ميشود. این تفکر موجب ميشود که به فضایل و ارزشهای اخلاقی و معنوی دیگر توجه نشود و شخص فکر کند که همین¬که حجاب داشت او پیرو آن حضرت است و همین کافی است. این رویکرد درستی نیست. این تفکر از لوازم همان مقدس مآبی غلط است که بارها از آن سخن گفتهایم. حجاب یکی از ارزشهای والا است، نه همۀ آن¬ها و با رعایت حجاب سایر ارزشها لزوماً تحقق پیدا نميکنند، بلکه برای هر فضیلتی باید کوشید و آن را بدست آورد. حضرت زهرا همان¬طور که در حجاب و عبادت الگو و سرآمد بود، در انفاق و سخاوت هم سرآمد بود، به طوری که هر آنچه برای افطارش داشت به نیازمند بخشید و طبق نقلی در شب عروسی پیراهن عروسیش را به سائل داد و خود جامۀ کهنهاش را به تن کرد و همۀ فضایل دیگر. صرف داشتن حجاب کافی نیست برای الگو شدن، فضایل دیگر را نیز باید داشت؛ چنان¬که صرف انجام واجبات و مستحبات عبادی کافی نیست برای وارسته بودن، بلکه فضایل دیگر همچون صداقت و امانت هم ضروری است. اميرمؤمنان علي7 از پيامبر اكرم9 روايت كرده است كه فرمود: «لا تَنظُروا إِلى كَثرَةِ صَلاتِهِم وَ صَومِهِم وَ كَثرَةِ الحَجِّ و َالمَعروفِ و َطَنطَنَتِهِم بِاللَّيلِ، و َلكِنِ انظُروا إِلى صِدقِ الحَديثِ و َأَداءِ الامانَةِ.» به بسياري نماز و روزه و زيادي حج و كارهاي نيك و نالۀ شبانۀ افراد ننگريد، بلكه به راستگفتاری و امانتداری آنها بنگريد.