اوج جوانمردی در حماسه سالار شهیدان

گفتاری از فنائی اشکوری

شجاعت و ایثار و آزادگی که از برجسته ترین صفات جوانمردی است در وجود امام حسین (ع) سید الشهداء و سرور آزادگان جهان به جایی رسید که فراتر از آن متصور نیست. می توان گفت بزرگترین حماسۀ جوانمردی که تاریخ بشر ثبت کرده حماسۀ سیدالشهداء در عاشوراست. این واقعه از جهات بسیاری از جمله عمق و گسترۀ جوانمردی و پیوندش با معنویت و عرفان بی نظیر است و علت نفوذش در دل ها نیز همین است. او برای اینکه زیر بار ذلّت بیعت با حاکم ستمگر و فاسدی همچون یزیدبن معاویه نرود همۀ داشته هایش را فداکرد. امام حسین از جان گرامی خود و عزیزانش گذشت اما حاضر نشد به عزتش خدشه ای وارد شود. او مرگ را بر ننگ بیعت با یزید ترجیح داد؛ چنانکه به ولید والی مدینه فرمود: «مثلی لایبایع مثله»؛ همچو منی با کسی همچون یزید بیعت نخواهد کرد. و در برابر توصیۀ خیرخواهانه برادرش محمد حنفیه، که امام را از مقابله با یزید منع می کرد، فرمود: «یا اخی لو لم یکن فی الدنیا ملجاء و لامأوی لما بایعت یزیدبن معاویة.» برادرم، اگر در همۀ دنیا هیچ پناهگاه و ماوایی نداشته باشم باز هم با یزید بیعت نخواهم کرد. او هراسی از مرگ ندارد تا تسلیم یزید شود. هنگامی که حرّبن یزید ریاحی راه را بر امام می بندد و به امام دربارۀ عاقبت مقاومتش هشدار می¬دهد، می¬فرماید: آیا مرا از مرگ می ترسانی؟ من کسی نیستم که از مرگ به هراسم. «فَقَالَ لَهُ الْحُسَیْنُ علیه‌السلام: أَ فَبِالْمَوْتِ تُخَوِّفُنِی‌؟»
امام حسین شهید عزت است. او با شعار “هیهات منا الذلة” و شهادت خود و یارانش و اسارت اهل بیتش، اوج ایثار و آزادگی را به نمایش گذاشت، چنانکه دشمنانش ناجوانمردی را به نهایت رساندند. هنگامی که لشکر دشمن را تشنه یافت به آنها آب داد و حتی حیواناتشان را هم سیراب کرد، اما وقتی نوبت به دشمن رسید:
از آب هم مضایقه کردند کوفیان
خوش داشتند حرمت مهمان کربلا
یکی از جلوه های جوانمردی او پذیرش توبۀ حربن یزید ریاحی است. حرّ کسی بود که پیشنهادهای امام حسین را برای اجتناب از درگیری نپذیرفت و راه را بر آن حضرت بست و زمینه را برای شهادت امام حسین فراهم کرد و هنگامی از کرده اش پشیمان شد و شرمنده و سرافکنده به سوی امام حسین شتافت که توبه اش سودی برای امام حسین (ع) نداشت؛ اما امام نه تنها توبه اش را پذیرفت، بلکه همچون عزیزی او را در آغوش گرفت و دلداریش داد و در وصفش سخنانی بلند فرمود.
طبق نقلی هنگامی که در روز عاشورا ناجوانمردیِ دشمن به اوج رسید خطاب به آنها فرمود: «یا شیعة آل ابی سفیان، اِن لم یکن لکم دین و کنتم لاتخافون المعادَ کونوا احراراً فی دنیاکم.» «ای پیروان آل ابوسفیان، اگر دین ندارید و از معاد نمی‌ترسید، در دنیایتان آزاده باشید» و بهره ای از آزادگی داشته باشید که از صفات جوانمردی است.
برترین گذشت و بالاترین مرتبۀ ایثار و جوانمردی بذل جان است که سالار شهیدان در این میدان پیشرو است. چنانکه میبدی مینویسد: «مال در راه دين بر وفق شريعت خرج كردن، كار مؤمنان است. جان در راه مشاهده ي جلال و جمال مولي از روي حقيقت بذل كردن، كار جوانمردان است.»
امام حسین در آخرین لحظات و سختترین آنات حیاتش در محضر خداوند عرض میکند: «الهی رضا بقضائک.» این سخن نشان میدهد که او از آنچه پیش آمده راضی است و از نگاه او این رنجها و مصائب برای حفظ آن ارزشهای متعالی و برتر از همۀ آنها قرب به خدا می ارزد. او نباخته و شکست نخورده، بل از این ماجرا سربلند بیرون آمده است.

#امام_حسین
#عاشورا
#جوانمردی
#حماسه
https://eitaa.com/dreshkevari

جوانمردی امام حسین