ترویج اخلاق و قانونمندی از تملق پیشگیری می‏کند

دکتر محمد فنایی اشکوری درگفتگو با خبرنگار مهر در مورد تملق گویی گفت: تملق‎گویی نوعی خود شیرینی و تعظیم و تکریم شخص است منتها نه از روی صداقت و میل باطنی بلکه از روی ریا و چاپلوسی برای اغراض سودجویانه است. یعنی تملق گوینده انتظاراتی دارد حالا یا همین خود شیرینی کردن است یا رسیدن به مقام و ثروتی از شخص دارای مقام و منال تملق می‏گوید.

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه گاهی ضعف شخصیتی در تملق‎گو است و گاهی در تملق شنونده یعنی تا مدح و ثنا نشود کار کسی را راه نخواهد انداخت گفت: با اجرای تعلیم و تربیت و قانونمندی و ترویج اخلاق می‏توان از آفات تملق پیشگیری کرد.

وی افزود: این کار نوعی ناهنجاری روحی و ضعف شخصیتی محسوب می‏شود شخص برای رسیدن به یک مجموعه خواست‏ها با تملق گفتن تن به ذلت می‏دهد که ضعف ایمانی و اهل توکل نبودن او را می‏رساند. اینکه به واسطه‏ها بیش از خداوند اصالت می‏دهد.

این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه تصریح کرد:همینطور تملق نشانه دنیا طلبی برای رسیدن به خواست‏های دنیوی است. تملق هم صرفاً زبانی نیست گاهی هم ابزاری است دعوت از شخصی برای پذیرایی یا راه انداختن کار او در اداره خارج از نوبت و یا دادن هدیه همگی از انواع تملق هستند.

فنایی عنوان کرد: تملق شنونده هم اگر ببیند همیشه حمد و ثنایش گفته می‏شود کم کم این امر بر او مشتبه می‏شود و باور می‏کند که چنین است و دچار یکنوع خودبزرگ بینی می‏شود. بعداً این مسئله برای او عادت می‏شود و از این کار لذت می‏برد کم نبوده‏اند پادشاهان یا صاحبان قدرتی که شاعرانی را برای مدح و ثنای خود استخدام می‏کردند و هرکه مدح بهتری می‏گفت صله بهتری می‏گرفت.

استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اظهارداشت: البته تعریف و تمجید از روی میل باطنی و قلبی تملق محسوب نمی‏شود مثل اینکه از عالمان و امینان با احترام و تکریم یاد می‏کنیم. بنابراین اظهار محبت و دوستی یا دادن هدیه یا دعوت از کسی از روی میل قلبی تملق نیست و نشان از ضعف شخصیتی ندارد.

این نویسنده و مترجم آثار فلسفی درمورد آثار منفی تملق گویی از مقامات هم اظهار داشت: یکی ایجاد خود بزرگ بینی در تملق شنونده است. انتقادناپذیری او اثر منفی دیگری است. یعنی وقتی مدام از مقامی مدح و ثنا شود دیگر تحمل شنیدن انتقاد از خود را نخواهد داشت زیرا تصویر نادرستی از خود پیدا کرده که خودش را شایسته و ذی حق می‏پندارد حتی اگر چنین نباشد.

استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: تملق گویی تنها از حاکمان زشت نیست بلکه هرنوع تملقی نسبت به هر شخصی قبیح است منتها هرچه مقام عالی تر باشد آثار تخریبی‏اش بیشتر می‏شود.

این نویسنده درمورد اینکه چگونه می‏شود این عادت بد را از جامعه زدود هم تصریح کرد: اگر جامعه‏ای به گونه‏ای باشد که افراد جز با تملق گویی نتوانند به اهداف و خواست‏های مشروعشان برسند اینجا میل و انگیزه برای تملق‎گویی در جامعه زیاد می‏شود. ولی اگر هرکس وظیفه و مسئولیت خود را به درستی انجام دهد نیازی به تملق شنیدن و تملق گفتن نخواهد داشت.

استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درپایان یادآورشد: بیشتر موارد تملق‏گو با تملق گفتن استحقاق چیزی را که ندارد طلب می‏کند و یا بیشتر از استحقاقش می‎خواهد. گاهی ضعف شخصیتی در تملق‎گو است و گاهی در تملق شنونده یعنی تا مدح و ثنا نشود کار کسی را راه نخواهد انداخت. با اجرای تعلیم و تربیت و قانون‏مندی و ترویج اخلاق می‏توان از آفات تملق پیشگیری کرد.