کارآمدی دین از نگاه امام خمینی

دیدگاه دکتر محمد فنایی‌اشکوری دربارۀ کارآمدی دین از نگاه امام خمینی، در روزنامه همشهری

نظر امام‌خمینی(ره) در بارۀ کارآمدی دین، شاخص و برجسته است و امام با قاطعیت به کارآمدی دین اعتقاد دارند. هم به لحاظ نظری و تئوریک به آن رسیدند و بیان کردند و هم در عمل کوشش کردند که آن ‌را محقق کنند و در تحقق آن به نتایج درخشانی دست یافتند. در واقع کارآمدی دین بود که انقلاب عظیم و شکوهمند اسلامی را به‌وجود آورد و پیروز کرد و نظام 2500ساله شاهنشاهی را که مورد حمایت مستکبران شرق و غرب بود سرنگون و نظام اسلامی بی‌سابقه‌ای را تأسیس کرد که به‌رغم همه دشمنی‌ها، مخالفت‌ها و توطئه‌ها، این نظام با آن معماری ستبر و حکیمانه‌ای که امام‌خمینی(ره) داشتند بیش از سه دهه است که با موفقیت البته با سختی‌ها، تلخی‌ها و چالش‌ها راه خودش را دنبال می‌کند. همه اینها مؤیدی است بر این باور که امام‌خمینی(ره) دین را در اداره حکومت و جامعه کارآمد می‌داند؛ منتها شرط فعلیت یافتن کارآمدی دین این است که دینداران و عالمان دین، کارآمدی را تدوین و ترسیم کنند. قدم اول در این راه تهیه قانون اساسی بود که این کار صورت گرفت.

چالشی که امروزه محققان و پژوهشگران در پیش دارند این است که علوم و اندیشه‌هایی که ادارۀ و مدیریت جامعه به شکل اسلامی به آنها متکی است را طراحی کنند و توسعه دهند. در این راه آنچه ضروری است تأسیس یا تکمیل علوم انسانی اسلامی یا اسلامی‌سازی‌ علوم انسانی است. رسیدن به علوم انسانی مطلوب در واقع مکانیسم و راهکار فعلیت بخشیدن به کارآمدی دین در این عصر است. کارآمدی دین  به‌صورت خودبخودی و یا معجزه‌آسا فعلیت پیدا نمی کند. در واقع بخش نرم‌افزاری و تئوریک آن، طراحی و تدوین علوم انسانی مقبول اسلام است. به عبارت دیگر، برای تحقق بخشیدن به آرمان های اجتماعی اسلام باید نظام های گوناگون اجتماعی اسلام اعم از نظام سیاسی، اقتصادی، حقوقی، تربیتی و مانند آن را تولید و عرضه نمود و سبک زندگی اسلامی و الگوی اسلامی توسعه و پیشرفت و تمدن سازی را طرح و اجرا کرد. این همان چیزی است که امام خمینی در انقلاب اسلامی در پی تحقق بخشیدن به آن بود.