عدالت قضایی
دکتر محمد فنایی اشکوری در مورد عدالت قضایی و برابری اجرای اجکام برای همگان در اسلام به خبرنگارمهر گفت: عدالت در اسلام بسیار اهمیت دارد بویژه در مکتب تشیع. خداوند صفات بی شماری دارد ولی از این صفات بارز عدالت جزو اصول دین تشیع قرار گرفته است. این هم به دلیل حساسیت عدالت در جهان بینی و فلسفه شیعی است. اینکه میگوید عدالت خدا در هستی و در عالم ظهور پیدا کرده “بالعدل قامت السماوات و الارض” آسمان و زمین برپایه عدالت برپا است.
وی افزود: در دین و شریعت هم محور احکام اسلامی عدالت است عدالت هم در زندگی فردی اهمیت دارد اینکه امام جماعت ، قاضی، رهبر و هرشخصی باید عادل باشند. عدالت اجتماعی هم اهمیت بیشتری دارد. اوج و حساسیت آن هم عدالت قضایی است. یعنی آنجایی که عدالت با اجراشدنش برکاتش را خود به خود نشان میدهد. یعنی اگر عدالت اجرا نشود خسارت و فساد و زیانی زیادی در پی دارد و ازهمه جای دیگر در عدالت قضایی خودش را بیشتر مشهود میکند.
استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: برای اینکه رشوه، عدالت در اسلام را مورد مخاطره میاندازد مورد مذمت زیادی شده است. برخورد قطعی و قاطع یکسان با همه سطوح انسانها بعد برجسته عدالت قضایی است. چه فرد قدرتمند باشد چه نباشد چه حاکم باشد چه نباشد چه سرشناس باشد چه نباشد با همه برخورد یکسانی دارد. برای قاضی یک آدم ثروتمند و صاحب نفوذ با یک فقیر و بیچاره و بی کس هیچ فرقی ندارد حتی اگر رئیس جمهور و یا حاکم را به محکمه بکشند رفتار و حکم قاضی با او نباید با یک انسان عادی فرقی داشته باشد.
قانون باید به اندازهای قوی باشد که نه تنها با افراد ذی نفوذ بلکه حتی با قانون گذاران و مجریان قانون اگر تخلفی کردند برخورد قاطع را به عمل آورد.
این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه اسلامی تصریح کرد: این نکات جزو قطعیات و مسلمات دین اسلام است. مشکل ما در بحثهای تئوریک و تعالیم و احکام دینی نیست بلکه در اجرای آن است. هیچ دینی و آیین و مکتبی و مذهبی به اندازه اسلام و بویژه تشیع بر عدالت تأکید نشده است. علی(ع) پیشوای اول شیعیان برجستهترین صفتش که همه جا آشکار است همین عدالت اوست. حاضر نبود که عدالت را به خاطر مصلحتی سیاسی با هیچ چیز دیگری عوض کند.
فنایی در مورد حکم بازداشتهای اخیر برخی افراد سرشناس از سوی قوه قضائیه و روند اجرایی بدون حاشیه آن هم اظهارداشت: نباید برای قوه قضائیه آدم سرشناس و ناشناس فرق بکند. طرح اینکه سرشناس با ناشناس فرق دارد هم از ضعف در عدالت محوری ناشی میشود. چرا باید این حساسیت به وجود بیاید که سرشناس با ناشناس فرق دارد. البته حکم بازداشت افراد سرشناس و صاحب نفوذ برای دستگاه قضایی هزینههای سنگینی در پی دارد که اگر قوه قضائیه بخواهد اسلامی بماند باید هزینههای آن را بپذیرد و پیآمدش را ملتزم باشد.البته رسانهها هم باید آگاهیها و اطلاع رسانی کافی را برای مردم بکنند تا مردم و ملت حمایت خود را از دستگاه قضایی انجام دهند. قطعا قدرت ملت و مردم از قدرت افراد سرشناس و ذی نفوذ بیشتر است و پشتوانه بزرگی برای قوه قضائیه هستند.
وی در مورد اینکه چگونه میشود انتظار درست و منطقی اجرای به موقع و تام و تمام قانون در کل کشور را حتی اگر به ضرر برخی از گروهها و افراد صاحب منفذ جامعه هم باشد داشت هم یادآورشد: یک بعد این قضیه به تعلیم و تربیت و تهذیب افراد و پرسنل قوه قضائیه بر میگردد. یعنی از کوچکترین مقام تا عالیترین مقامات باید متخلق به اخلاق اسلامی و متأدب به آداب اسلامی باشند. یعنی به لحاظ اعتقادی و التزام عملی مشکلی نداشته باشند. باید از میان افراد دارای بهترین این صفات قاضیها انتخاب بشوند.
استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درپایان متذکرشد: بازرسیها و نظارتهای دقیق و بیطرفانه بر شاغلین قوه قضائیه بویژه آنهایی که التزام درونی درستی ندارند درکنار تهذیب و تزکیه نفس افراد راهکار عملی اجرای عدالت محوراحکام اسلامی توسط دستگاه قضایی است. قانون باید به اندازهای قوی باشد که نه تنها با افراد ذی نفوذ بلکه حتی با قانون گذاران و مجریان قانون اگر تخلفی کردند برخورد قاطع را به عمل آرد.